Beslenme

Beslenme Bilim ve Uygulamalar

Ön Söz

Beslenme: Bilim ve Uygulamalar, Dördüncü Kanada Baskısı, temel olarak orijinal Amerikan
baskısının beslenme temellerini ve olağanüstü özelliklerini barındırmaktadır. Kanadalı içeriğin
bu mükemmel ana materyalle entegrasyonu, Kanadalı öğrencilere hem kapsamlı hem de ilgili
bir ders kitabı olmasını sağlamıştır. Üniversite veya kolej seviyesindeki fen odaklı öğrenciler için
tanıtım amaçlı bir beslenme kitabı olarak düşünülmüştür. Besin fonksiyonunun bilimsel yönleri,
biyoloji, fizyoloji ve biyokimyanın temel prensipleri kullanılarak detaylandırılmıştır.
Kanada İçeriğinin Entegrasyonu
Kanadalı ders kitabının içeriği tekrar eden pek çok temaya sahiptir. Kanada Beslenme Rehberi
metnin başlarında ayrıntılı olarak açıklanmıştır ve besleyici besin seçimleri yapmanın bir aracı

olarak kullanılması vurgulanmıştır. Çoğu zaman öğrencilerden Kanada Toplum Sağlığı Araştır-
ması’ndan elde edilen verilerin sonuçlarını yorumlamaları ve değerlendirmeleri istenen eleştirel

düşünme alıştırmaları şeklinde sunulur. Besin etiketleme, doğal sağlık ürünleri ve besin güvenli-
ği ile ilgili Kanada düzenlemeleri, Kanada Sağlık Birimi ve Kanada Gıda Denetleme Dairesi gibi

besin düzenleme kurumlarının faaliyetleri geniş düzeyde tartışılmaktadır. Genelde Kanada’da ki
üniversitelerde yapılan Kanada popülasyonları ile ilgili araştırma sonuçları birçok bölüme dahil
edilmiştir.
Eleştirel Düşünme Problem Çözme Yetenekleri
Geliştirir

Beslenme: Bilim ve Uygulamalar, Dördüncü Kanada Baskısı, insan beslenmesini anlama ve uy-
gulamada eleştirel düşünme yaklaşımını benimsemiştir. Diğer tanıtım metinleri gibi öğrencilere

de besinleri, vücuttaki işlevlerini ve diyetteki kaynaklarını keşfederek beslenmenin temellerini

sunar. Ancak, eşsiz eleştirel düşünme yaklaşımı, öğrencilere beslenme süreçlerinin ve tavsiyele-
rinin arkasındaki “nedenleri” ve “nasılları” anlamalarını sağlar. Her bölümde, Eleştirel Düşünme

egzersizleri beslenme ile ilgili sorunları tanıtmakta ve bir çözüm bulmak için gereken mantıksal
sorular ve düşünce süreçleri konusunda öğrencileri yönlendirmektedir. Ders kitabında yer alan
eleştirel düşünme alıştırmaları iki kategoriye ayrılır:
• Bireyin sağlık sorunlarına ve besin tercihlerine ilişkin eleştirel düşünme alıştırmaları

• Kanada Toplum Sağlığı Araştırması da dahil olmak üzere beslenme araştırma çalışmala-
rı sonuçlarında ortaya çıkan halk sağlığı sorunlarına ilişkin eleştirel düşünme alıştırma-
ları

Eleştirel Düşünme Egzersizleri Bireyin Besin
Tercihlerini Göz Önünde Bulundurur • Annemin kan kolesterolünü yönetmesine yardımcı olabilir miyim?
• Neden 10 kilo aldım?
• Kanser riskimi azaltmak için ne yemeliyim?
• Antrenmanlarımı daha iyi desteklemek için diyetimi nasıl değiştirebilirim?

Bunlar, öğrencilerin beslenme derslerine kaydolduklarında cevaplamak istedikleri bazı sorular-
dır. Bu ve diğer sağlıkla ilgili soruları cevaplamak ve öğrencilerin ilgisini sürekli olarak artırmak

için, beslenme, sağlık ve hastalık arasındaki ilişkilerin tartışmaları metin boyunca bütünleştiril-
miştir. Neredeyse her bölüm, bir bireyin ilgili bir sağlık sorunuyla karşı karşıya kaldığı ve sıklıkla

klinik bir olayla (örneğin, kalp hastalığı ailesinden dolayı ailesinin kolesterol seviyesini düşürme-
ye çalışan orta yaşlı bir adam) karşılaştığı eleştirel bir düşünme egzersizi içermektedir. Öğrenciler,

bireyin durumunu ve besin alımını analiz etmek ve bilgilerini diyet tavsiyelerinde bulunmak için
kullanmakta zorlanmaktadır. Her bölümün sonundaki “Uygulamalar”, öğrencilere aynı bilimsel

Ön Söz ix

araştırma sürecini kullanmaları, bölümdeki bilgilerle birlikte kendi diyetlerini değerlendirmeleri,
besin eksiklikleri riskini ve beslenme ile ilgili kronik hastalıkları azaltmayı ve sağlığı geliştirmeyi
kapsayan sorular sormaktadır.
Eleştirel Düşünme Egzersizleri Beslenme
Araştırmalarını Anlamayı Teşvik Ediyor
Beslenme: Bilim ve Uygulamalar, Dördüncü Kanada Baskısı, hem gözlemsel çalışmaların hem
de müdahale denemelerinin güçlü yanlarını ve sınırlılıklarını açıklayarak metnin ilk bölümünde
beslenme araştırma metodolojisini tanıtır. Giriş ders kitaplarında göreceli olarak benzersiz olan

bir yaklaşımda, bu giriş bilgisi, bir beslenme araştırması çalışmasının sonuçlarını sunan ve öğren-
cileri sonuçları ve sonuçlarını yorumlamaya zorlayan en az bir eleştirel düşünme alıştırması ile

pekiştirilir. Öğrencilerin dikkati genellikle beslenme araştırma bulguları ve halk sağlığı politikası
arasındaki bağlantıya çekilir (örneğin, balık tüketimi ile kalp hastalığı arasındaki ilişki üzerine
araştırma ve Kanada Beslenme Rehberi’nde her hafta en az iki porsiyon tüketilmesi önerisi). Bu
alıştırmalar, öğrencilere bilimsel literatürde karşılaştıkları beslenme bilgilerini değerlendirmeyi
öğretir. Bu, bilinçli tüketiciler ve gelecekteki bilim adamları ve/veya sağlık uzmanları rolleri için
önemlidir.
Entegre Edilen Metabolizma Anlamayı
Kuvvetlendiriyor
Beslenme: Bilim ve Uygulamalar, Dördüncü Kanada Baskısı, besin ögesi metabolizmasının

sunumuna entegre yaklaşımı kendine özgüdür. Metabolizma, öğrenciler için en zorlayıcı konu-
lardan biridir, ancak her besin ögesi için geçerli olan ve işlevi ve insan sağlığı üzerindeki etkisi

ile yakından ilgili bir konudur. Metin, enerji veren besin ögelerinin her biri için geçerli olan kap-
samlı bir metabolizma tartışmasını içerir, mikro besinlerin nasıl dahil olduğunu gösterir ve daha

sonra ağırlık yönetimi ve fiziksel aktivite sırasında enerji metabolizması tartışmalarında her şeyi

birbirine bağlar. Metabolizma tartışmalarını metindeki uygun bölümlere entegre etmek, meta-
bolizmayı öğrenciler için daha kolay yönetilebilir ve akılda kalıcı kılar, çünkü bu zorlu materyali

daha küçük bölümlerde sunar ve tartışılan besin ögesine uygunluğunu gösterir. Aynı zamanda,

her besin ögesi ile ilgili temel kavramları gözden geçirerek ve ilgili yeni bilgiler ekleyerek metabo-
lik süreçlerin anlaşılmasını da güçlendirir. Örneğin, Bölüm 3 metabolizmaya basit bir genel bakış

sunar ve daha sonra Bölüm 4’teki karbonhidrat metabolizması daha karmaşık bir tartışmasıyla

bu temel üzerine kurulur. Bu bilgi lipitler, proteinler, mikro besinler, enerji dengesi ve egzer-
sizi içeren bölümlere eklenir ve gözden geçirilir. Her metabolizma tartışması bir metabolizma

simgesi ile vurgulanır. Kavramları birbirine bağlamak için resimlerde, her besin ögesinin sürece
nasıl uyduğunu göstermek için bilinen bölümlerin üzerine yerleştirilen yeni bilgilerle aynı temel

şema kullanılmıştır. Besin ögeleri ve metabolizma basamakları daha kolay tanınması için renk-
lerle kodlanmıştır.

Mikro Besin Ögesi Fonksiyonlarının
Sunumuna İki Yaklaşım Esneklik Sağlıyor
Beslenme: Bilim ve Uygulamalar, Dördüncü Kanada Baskısı, mikro besin ögesi fonksiyonunun
tartışılmasına iki yaklaşım sunar. Bir yaklaşımda, mikro besinler, her bir vitamin ve mineralin
çoklu işlevlerini bu besin ögesine yönelik tek bir bölümde açıklanmaktadır. Genellikle “işlevsel”

bir yaklaşım olarak adlandırılan ikinci bir yaklaşım da sunulmuştur. Kanada baskısına özgü, Vü-
cuttaki Besin Ögesi Fonksiyonunu Entegre Etmeye Odaklanma başlıklı bir özellik, hücre metabo-
lizmasının tartışılması ve gen ifadesinde, enerjide önemli roller oynayan besinlerin tanımlanması

ile başlayan çoklu mikro besin ögelerinin, birkaç vücut sisteminde metabolizma, antioksidan ak-
tivite ve sıvı dengesi de oynadığı rolü açıklamaktadır. Daha sonra, merkezi sinir sistemi ve besin-
lerin sinir ve beyin sağlığı ve gelişiminde oynadığı rol açıklanmaktadır. Besin ögelerinin immün

sistemdeki karmaşık rolü daha sonra dikkate alınmaktadır. Besin ögelerinin eritrosit oluşumun-
da nasıl rol aldığı, kanın pıhtılaşmasının kontrolü ve ayrıca sağlıklı kan damarlarının korunması

da dolaşım sistemi ile ilgili bir bölümde sunulmaktadır. Son olarak, kemik sağlığı için gerekli olan

x Ön Söz

besinler tartışılmıştır. Bölüm 12’den sonra ortaya çıkan bu Odak Konusu özelliğinin genel etki-
si, mikro besin ögelerinin vücutta nasıl kullanıldığını öğrencilere vurgulamaktır. Ayrıca, uygun

olduğu yerlerde, entegre fonksiyonun resmini genişleten amino asitlerin ve yağ asitlerinin rolleri
dahil edilmiştir. Bu iki yaklaşımın mikro besin ögesi fonksiyonunun sunulması, eğitmenlere kurs
tasarımlarında maksimum esneklik sağlar.
Toplam Diyete Odaklanma Besin Alımını
Değerlendirmenin En İyi Yolunu Gösteriyor

Beslenme: Bilim ve Uygulamalar, Dördüncü Kanada Baskısı, her bir besin ögesi ve besin se-
çiminin bir bireyin toplam diyetinin sadece küçük bir kısmını oluşturduğu ve sağlıklı bir diyeti

belirleyen genel diyet düzeni olduğu mesajını sunmaktadır. Örneğin, tam buğday ekmeğinin se-
çilmesi, bir dilim çikolatalı kekin seçilmesinden daha besleyici bir karbonhidrat kaynağı sağlar.

Ancak bu, insanların asla çikolatalı kek yememesi gerektiği anlamına gelmemektedir. Günler

veya haftalar boyunca besin seçimlerinin toplamı sağlıklı bir genel beslenme oluşturduğu süre-
ce, hiçbir yiyecek seçimi kötü değildir. Kanada Beslenme Rehberi, Akdeniz Diyeti ve CDA’nın

Sadece Temeller ve Ötesinde İyi Beslenme bölümünde açıklananlar gibi diyet kalıpları kavramı
metnin başlarında tanıtılmıştır. Sağlıklı beslenme indeksleri tanımlanmış ve indeks skorları ile

hastalık riski arasındaki ilişkiyi gösteren araştırma verileri sunulmuştur. Kanada Sağlıklı Beslen-
me İndeksi kullanılarak genel Kanada diyetinin kalitesinin değerlendirilmesi de açıklanmaktadır.