Roma Hukukunda Exceptıo Dolı Generalıs (Genel Hile Def’İ)

ÖNSÖZ V İÇİNDEKİLER IX KISALTMALAR XIII GİRİŞ: KONUNUN TAKDİMİ, SINIRLANDIRILMASI VE ÇALIŞMANIN METODOLOJİSİ ÜZERİNE 1 BİRİNCİ BÖLÜM Exceptio Doli Generalis (Genel Hile Def’i)’in Kavramsal Çerçevesi Roma Hukukunda Def’i (Exceptio)nin İki Yönlü Karakteri Üzerine 5 1.1. “Exceptio” nun Maddi Karakteri 6 1.2. “Exceptio”nun Şekli Karakteri 13 1.3. Ius Civile’ye Göre (Ipso Iure) ve Def’i Yolu İle (Ope Exceptionis) Karşıtlığı Hakkında 23 1.4. “Exceptio”nun Türleri 28 1.4.1. Def’i (Exceptio) Türlerine Genel Bir Bakış 28 1.4.2. Ius Civile ve Ius Honorarium Olarak Ayrılan Def’iler 29 1.4.3. Hakkaniyet (Aequitas) Temelli Def’iler 36 Roma Hukukunda “Dolus” Kavramı ve Görünümleri 43 2.1. Edebi ve Hukuki Metinlerde “Dolus” Kavramı 44 2.1.1. Edebi Metinlerde “Dolus” Kavramı 44 2.1.2. Hukuki Metinlerde “Dolus” Kavramı 48 2.2. Roma Hukukunda “Dolus” Kavramının Görünümleri 60 2.2.1. Hakkın Doğumundan Önceki Hile/ Gelmekteki Hile (Dolus Praeteritus) Kavramı 61 2.2.2. Halihazırdaki Hile (Dolus Praesens) Kavramı 64 2.3. Hukuki İşlem Yapmaya Neden Olan Hile (Dolus Causam Dans) ve Farklı Şartlarla Hukuki İşlem Yapmaya Neden Olan Hile (Dolus Incidens) Kavramları 66 “Dolus”a Karşı Tanınan Hukuki Koruma Vasıtaları 70 3.1. Hile Davası (Actio Doli) 71 3.2. Hile Klozu (Clausula Doli) 76 3.3. Eski Hale İade (In Integrum Restitutio Dolum) 85 3.4. Hile Def’i (Exceptio Doli) ve Hile Sebebiyle Karşı Koyma (Replicatio Doli) 87 3.5. Hile Def’inin (Exceptio Doli) İki Türüne Kısa Bir Bakış: Genel Hile Def’i (Exceptio Doli Generalis) ve Özel Hile Def’i (Exceptio Doli Specialis) 95 Roma Hukuku Geleneğinde “Exceptio Doli Generalis” Kavramı 101 4.1. Exceptio Doli Generalis ve Quintus Mucius Scaevola’nun Asya Edictum’u 101 4.2. Aquilius Gallus’tan Labeo’ya Exceptio Doli Generalis’ in Genel Karakteri ve Niteliği 107 4.3. Klasik Hukukçuların Görüşlerinde Exceptio Doli Generalis ve Hakkın Kötüye Kullanılması Hakkında Notlar 112 “Exceptio Doli Generalis” in Fonksiyonları 120 5.1. Exceptio Doli Generalis ve Hakkaniyet (Aequitas) 121 5.2. İyi niyet (Bona Fides) Yaptırımı Olarak Exceptio Doli Generalis 124 5.3. Dürüstlük Kuralı Yaptırımı Olarak Exceptio Doli Generalis 127 5.4. Exceptio Doli Generalis ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 131 İKİNCİ BÖLÜM Exceptio Doli Generalis (Genel Hile Def’i)’in Borçlar Hukukunda Uygulanması Exceptio Doli Generalis’e Sözleşme İlişkilerinde Başvurulan Haller 137 6.1. Exceptio Doli Generalis’in Pactum’ların Yorumundaki Rolü ve Exceptio Pacti Conventi ile Yarışması 137 6.2. Exceptio Doli Generalis ve Ceza Koşulu (Stipulatio Poenae) 156 6.3. Sözleşme İlişkileri Bakımından Hapis Hakkı (Ius Retentionis) ve Exceptio Doli Generalis 164 6.4. Bağışlama (Donatio)’nın İptalinde Exceptio Doli Generalis’in Rolü 168 6.5. Borç İçin Kesin Vade Tespiti Anlaşması (Constitutum Debiti) ve Exceptio Doli Generalis 172 Sebepsiz Zenginleşme Oluşturabilecek Durumlarda Exceptio Doli Generalis’in Uygulanması 174 7.1. Hukuki İlişkinin Sebebinin Bulunmayışı veya Hükümsüzlüğü Halinde Exceptio Doli Generalis’in Rolü 174 7.2. Kendi Malını Bilmeyerek Satın Alma Durumunda Exceptio Doli Generalis 192 7.3.Taraflar Arasındaki Ekonomik Dengeyi Yeniden Kurma Aracı Olarak Exceptio Doli Generalis 195 Haksız Fiiller Alanında Exceptio Doli Generalis 212 Alacaklının Temerrüdü (Mora Creditoris) Durumunda Exceptio Doli Generalis’in Rolü 221 Exceptio Doli Generalis ve Takas (Compensatio) 227 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Exceptio Doli Generalis (Genel Hile Def’i)’in Diğer Alanlarda Uygulanması Kişiler Hukuku ve Aile Hukukunda Exceptio Doli Generalis 233 11.1. Exceptio Doli Generalis’in Çeyiz (Dos) Üzerindeki Tasarruflara İlişkin Rolü ve Dos’un İadesinde Hapis Hakkının (Ius Retentionis) İleri Sürülmesinde Kullanımı Sorunsalı 234 11.2. Vasi (Tutor) ve Kayyım (Curator) Tasarruflarında Exceptio Doli Generalis’in Rolü 242 11.3. Peculium Müessesesi ve Exceptio Doli Generalis 251 Miras Hukukunda Exceptio Doli Generalis 253 12.1. Mirasçılara Karşı Exceptio Doli Generalis’in Rolü 255 12.2. Muayyen Mal Vasiyetinde Exceptio Doli Generalis’in Rolü 264 12.3. Ölüme Bağlı Bağışlamalarda Exceptio Doli Generalis’in Rolü 279 12.4. Fideicommissum a Debitore Relictum ve Exceptio Doli Generalis 284 Eşya Hukukunda Exceptio Doli Generalis 286 13.1. Başkasına Ait Malın Satılması Durumunda Exceptio Doli Generalis’in Rolü 286 13.2. Başkasına Ait Malın Rehin Verilmesi Durumunda Exceptio Doli Generalis’in Rolü 296 13.3. İyi niyetli Zilyedin Yaptığı Masraflar Bakımından Hapis Hakkı (Ius Retentionis) ve Exceptio Doli Generalis 299 13.4. Arzi İrtifak Hakları ve Exceptio Doli Generalis 311 13.5. İntifa Hakkı ve Exceptio Doli Generalis 317 SONUÇ 319