Birinci Dünya Savaşı Irak Cephesi Hatıratından - Selman-ı Pak Meydan Muharebesi Ktesifon ve Zeyli

Osmanlı Ordusu, 1914-1918 yılları arasında gerçekleşen Birinci Dünya Savaşı süresince birçok cephede savaşmak zorunda kalmıştır. Bu cephelerden birisi de Kutü’l-Amare zaferinin kazanıldığı Irak Cephesi’dir. 1914 yılının Ekim ayında Basra Körfezi’ne asker çıkarılmasıyla başlayan ve neredeyse bir yıl süren İngiliz ilerlemesi, 22-25 Kasım 1915 tarihleri arasında gerçekleşen Selman-ı Pak Meydan Muharebesi’nde son bulmuştur. Bahse konu muharebe, İngiliz kuvvetlerinin Bağdat’a ilerlemesinin durdurulması ve Kutü’l-Amare’de savunmaya geçme noktasında büyük önemi haizdir.

Binbaşı Mehmed Emin Bey’in Selman-ı Pak Meydan Muharebesi “Ktesifon” ve Zeyli adlı eseri, 1921 yılında İstanbul’da Askerî Matbaa tarafından basılmıştır. Harita, çizelge ve krokilerle zenginleştirilmiş hatırat türünden olan bu eserin ana konusunu “Selman-ı Pak Meydan Muharebesi” oluşturmaktadır. Bu muharebeden sonra kuvvetlerin geri çekilmesi esnasında 27 Kasım - 1 Aralık 1915 tarihleri arasında taraflar arasında gerçekleşen olaylar ise, “Delabiha Muharebesi [Ümmü’t-Tubl]” adı altında ayrı bir bölüm olarak eserin ek kısmında yer almaktadır. Binbaşı Mehmed Emin Bey’in bu eseri, sürece ilişkin bilinmeyen pek çok noktayı aydınlatması ve konu hakkında yazılmış yegâne eser olması açısından büyük önem arz etmektedir.